Prijsverhoging kunstonderwijs / Augmentation des prix dans l'enseignement d'art

Brussel Deze Week standpunt over nieuw decreet kunstonderwijs .. en prijsverhoging;

Point de vu Brussel Deze Week à propos décret enseignement d’art...et augmentation des prix;

Open VLD: 'Als factuur oploopt, lopen academies dan leeg?'

Brussel

vrijdag 25 januari 2013, 11u24

© Brussel Deze Week

Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet (SP.A) wil het deeltijds kunstonderwijs (DKO) hervormen. Er ligt onder meer een forse verhoging van het inschrijvingsgeld aan de academies op tafel. Open VLD-parlementsleden Carla Dejonghe en Khadija Zamouri waarschuwen voor een nog moeilijkere situatie voor de Nederlandstalige academies in Brussel.

werkende ouders, van wie de kinderen ook nog in een sport- en/of jeugdvereniging zitten, kwijtraken."

Minister Smet stelde eind oktober 2012 zijn hervormingsplannen voor het deeltijds kunstonderwijs (DKO) voor in een discussienota. Die plannen leidden al tot heel wat bezorgde reacties.

De geplande verhoging van het inschrijvingsgeld dreigt lessen muziek, dans en beeldende kunst immers onbetaalbaar te maken voor veel Brusselaars. Dat zorgt niet alleen voor een verschraling van het Nederlandstalige vrijetijdsaanbod in Brussel, het is ook een gemiste kans om kinderen buiten de school(m)uren op een aangename manier in contact te brengen met het Nederlands. Op 10 januari ontving de minister van Onderwijs een petitie tegen een duurder kunstonderwijs, ondertekend door niet minder dan twintigduizend mensen.

Wat zeggen de plannen tot nu toe? Het inschrijvingsgeld voor minderjarigen stijgt van 60 naar 120 euro, en voor volwassenen van 197 naar 365 euro. Voor 18- tot 24-jarigen bedraagt het nieuwe tarief 182 euro, waar dat vroeger 114 euro was voor studenten en 197 euro voor niet-studenten. Reken daar nog kosten bij zoals ateliergelden, partituren, instrumenten en cursusmateriaal, en de nieuwe factuur neemt al snel een hele hap uit het gezinsbudget.

Aangezien de Franstalige academies in Brussel voor jongeren onder de twaalf geen inschrijvingsgeld vragen, lijkt het ons duidelijk dat ouders in Brussel voortaan twee keer zullen nadenken aan het begin van het schooljaar waar ze hun kinderen inschrijven – en terecht.

In tegenstelling tot in Vlaanderen zijn in Brussel zeventig procent van de leerlingen in de academies voor beeldende kunsten volwassenen. Het is nog maar de vraag of zij de verdubbeling van het inschrijvingsgeld tot 365 euro zullen kunnen dragen. We vrezen dat de academies vooral de werkende ouders, van wie de kinderen ook nog in een sport- en/of jeugdvereniging actief zijn, zullen kwijtraken. Dat kan toch niet de bedoeling zijn van een hervorming die net een grotere toegankelijkheid van het DKO beoogt? Ook de Vlaamse Onderwijsraad vreest met deze maatregel een negatieve impact op de participatie.

We moeten er dan ook op toezien dat iedereen die muziek, dans of tekenen wil volgen, dit kan doen zonder enige drempel. Cruciaal hierbij is voor ons de verbreding van het DKO naar kansengroepen. Daarnaast blijft een sterk uitgebouwd Nederlandstalig vrijetijds- en onderwijsaanbod in een meertalige context van groot belang. De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) heeft hier de laatste jaren al veel werk rond verricht.

De nota pleit voor een eengemaakte kunstacademie, die zowel podium- als beeldende kunsten organiseert, als toekomstig organisatiemodel. Dat zou een aantal voordelen kunnen opleveren op inhoudelijk, organisatorisch en bestuurlijk vlak. Eén academie betekent één aanspreekpunt voor het DKO in de gemeente of de regio.
Vanaf 2020 moeten alle academies de overstap maken naar het model van de kunstacademie. In de meeste gemeenten in Vlaanderen zal er dus nog maar één instelling het DKO organiseren. Brussel vormt hierop, samen met de andere grote steden, een uitzondering. Het Samenwerkingsforum DKO Brussel, een overlegplatform waarin alle directies van de Brusselse Nederlandstalige academies zetelen, en de VGC moeten bekijken hoe kunstacademies vorm kunnen krijgen in het Brusselse gewest.

Een aantal Brusselse academies heeft ook filialen in de Rand. Wat betekenen de hervormingsvoorstellen voor die filialen? Kunnen zij nog bij Brussel blijven? De filialen loslaten zou voor de academies een dramatische inkrimping van hun leerlingenbestand betekenen, wat gevolgen heeft op hun werkingsmiddelen. Bovendien wordt dan de band tussen Brussel en de Rand doorgeknipt. Leerlingen die in een filiaal les volgen, stromen nu door naar de hoofdinstelling in de hoofdstad en leren op die manier ook Brussel kennen. We mogen Brussel toch niet verder isoleren op die manier.

Filialen in de Rand

Ten opzichte van de huidige situatie staat er in de plannen een verlaging van de leeftijd waarop kinderen kunnen beginnen met een instrument. Dat vinden we een goede zaak. Toch moeten we opmerken dat dit aan Franstalige zijde al eerder kan.

De hervormingsplannen bieden jammer genoeg geen antwoord op de infrastructuurproblemen van het Brusselse DKO. Wel wordt verwezen naar infrastructuur als een van de 'kwalitatieve voorwaarden' om erkend te worden. Een geschikte en aangename leeromgeving is van belang om kwaliteitsvol onderwijs te kunnen blijven aanbieden. In Brussel zijn de infrastructurele noden in alle onderwijsvormen erg hoog en de middelen beperkt. Daarom is het belangrijk dat bij de bouw van nieuwe (basis)scholen bekeken wordt hoe het DKO geïntegreerd kan worden en over eigen lokalen kan beschikken.

In de nota worden voor Brussel al een aantal uitzonderingen gemaakt. Toch zijn er nog heel wat vragen rond de uitwerking van het model van de kunstacademies in Brussel en het behoud van de verhoogde omkaderingsnormen in de nieuwe structuur. Bovendien is het uitkijken naar de regeling van het inschrijvingsgeld in Brussel. Minister Smet gaf al aan dat hiervoor inderdaad naar een oplossing gezocht moet worden.

Het stemt hoopvol dat de minister de Brusselse situatie erkent, en we rekenen er dan ook op dat hij de bezorgdheden van de Brusselse academies opvolgt en uitwerkt in het nieuwe decreet.

Carla Dejonghe (rechts), Brussels volksvertegenwoordigster, en Khadija Zamouri, Vlaams volksvertegenwoordigster (Open VLD)

Zaterdag 2 februari is Dag van het DKO, met optredens, workshops, concerten en tentoonstellingen in de academies in Brussel en Vlaanderen. De open dag wordt voorafgegaan door een concert op het stadhuis van Brussel. Meer op www.dagvanhetdko.be

woensdag 21 november 2012, 08u45

Bettina Hubo © Brussel Deze Week

Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet (SP.A) wil het inschrijvingsgeld voor de muziek- en tekenacademies verdubbelen. Zeker in Brussel zou dat rampzalige gevolgen hebben, zeggen vakbond en academies.

Smet werkt al een tijdje aan de hervorming van het deeltijds kunstonderwijs, de muziek- en tekenacademies. Vorig jaar presenteerde hij een conceptnota over de inhoudelijke vernieuwing. Die had het onder meer over de verlaging van de beginleeftijd naar zes jaar en een brede, domeinoverschrijdende initiatie.

Onlangs lanceerde het kabinet-Smet ook een nota over de financiering van het plan. Daarin wordt een verdubbeling van de inschrijvingstarieven voorgesteld. Nu betaalt een min-achttienjarige 60 euro en

een volwassene 197 euro, plus tien à twintig euro kopieer- en materiaalkosten. In het voorstel wordt het jeugdtarief opgetrokken tot 120 euro en het volwassenentarief tot 365 euro, ook weer plus onkosten. Een nieuwe tussencategorie, de 18- tot 25-jarigen, zou 185 euro betalen. Net als nu zullen er sociale tarieven zijn en korting voor een tweede kind, maar het huidige studententarief (114 euro) valt weg.

Discussienota
Smet verklaarde begin deze week aan het persagentschap Belga dat het om een discussienota gaat, bedoeld om een en ander af te toetsen met de sociale en andere overlegpartners.

De christelijke onderwijsvakbond COC is niet te spreken over de voorstellen. "Dit zou een aderlating zijn voor het brede kunstonderwijs," reageert nationaal secretaris Dirk De Zutter. "Zeker in Brussel, waar het Franstalige deeltijds kunstonderwijs voor kinderen tot twaalf jaar gratis is, moet je uiterst voorzichtig zijn. Ik hoor van de Brusselse directeurs dat de concurrentie nu al zo hevig is."

Bruno De Jonghe, directeur van de Hoofdstedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans, bevestigt: "Dit zou een ondermijning zijn van het Nederlandstalige muziekonderwijs in Brussel." De Jonghe vindt dat ook Nederlandstalige jongeren onder de twaalf gratis naar de muziekschool moeten kunnen. "Alleen zo heeft iedereen evenveel kans op muziekonderwijs."

De Brusselse muziekacademies tellen zo'n dertig procent volwassen leerlingen, de tekenacademies zelfs zeventig procent. "Twee jaar geleden werd al beslist dat volwassenen niet meer met opleidingscheques kunnen betalen. En nu dan een verdubbeling van het tarief."

Prijsverhoging
De Jonghe vreest dat in dit scenario de helft van zijn leerlingen weg blijft. "Er zullen drama's volgen. Leerkrachten zullen hun werk kwijtraken." Ook volgens Dirk Baeten, jarenlang directeur en nog steeds docent aan de muziekacademie van Sint-Agatha-Berchem, zullen de gevolgen van een forse prijsverhoging in Brussel 'dubbel zo groot' zijn. "Het wordt echt heel duur voor de leerlingen, die daarnaast bijvoorbeeld nog een piano moeten kopen. De overstap naar de Franstalige academie is gauw gemaakt."

Omdat het in Brussel lastiger werken is, krijgen de elf muziek- en tekenacademies nu dertig procent extra financiering, waarmee onder meer de nevenafdelingen in soms moeilijke wijken in het leven worden gehouden. Baeten: "Ik hoop dat we dat ten minste behouden."

Ook de politiek mengt zich intussen in de discussie. "De plannen zoals ze nu op tafel liggen, zijn een ramp voor de Brusselse academies," zegt Vlaams parlementslid Khadija Zamouri (Open VLD).